Jedzenie i napoje
Mineralne składniki żywności
nieorganiczne związki chemiczne, głównie jony dodatnie (kationy) sodu, wapnia, potasu, magnezu, żelaza oraz jony ujemne (aniony) związków fosforu, siarki, chloru. Obok białek są materiałem strukturalnym organizmu, wchodzą w skład płynów ustrojowych, wpływają na przebieg wielu procesów życiowych, mają działanie regulacyjne.
Ogół pierwiastków, z których składa się organizm …
Fosfor P
makroelement, którego 90% zgromadzone jest w kościach w postaci fosforanu wapniowego, reszta w innych komórkach. Dzienne zapotrzebowanie nie przekracza 1 g dla ludzi pracujących fizycznie. Natomiast dla pracujących umysłowo, uprawiających różne dziedziny twórczości – wymagane są większe ilości fosforu, niezbędnego do regeneracji komórek mózgowych. Do najbogatszych źródeł fosforu należą: mleko sproszkowane, sery twarde, żółtko jaja, płatki owsiane, cebula, …
Potas K
makroelement regulujący gospodarkę elektrolitową w organizmie, przewodzenie impulsów nerwowych, ma istotny wpływ, wraz z sodem i chlorem, na ciśnienie osmotyczne. Niedobory potasu powodują zahamowanie wzrostu młodych organizmów, osłabiają pobudliwość mięśnia sercowego, są przyczyną ogólnego osłabienia. Dzienne zapotrzebowanie wynosi ok. 100 mg. Potas najobficiej występuje w: mleku, mięsie drobiowym, rybach, fasoli, grochu, ziemniakach, czosnku i drożdżach.
Selen Se
mikroelement, …
Nugat z orzechami laskowymi. Zrobić karmel z 40 dag cukru (cukier lekko zrumienić na patelni), dodać 20 dag miodu, gotować 3 min. Ubić pianę z 3 lub 4 białek, po ubiciu przełożyć do dużego, wysokiego garnka (masa rośnie, kipi) i wlewać do niej po trochu gorący cukier z miodem. Postawić garnek na małym ogniu. Mieszać ciągle, aby masa nie przywierała …
Marynata z dzikich gruszek lub głogu. Dorodne, niedojrzałe ulęgałki obrać (zostawiając ogonki), sparzyć wrzątkiem z dodatkiem kwasku cytrynowego, odcedzić na sicie. Przygotować zalewę (1 I wody, 2 szklanki cukru, 1 szklanka octu 6-procentowego, kilka goździków, kawałek cynamonu) i zagotować w niej gruszki; przełożyć do słoików i pasteryzować ok. 20 min od zagotowania. Jeżeli robi się marynatę z innych gruszek (nie …
Ocet winny z jabłek. Pokrajanymi,kwaśnymi jabłkami (również spadami), ze skórką, ale bez pestek i gniazd nasiennych, napełnić gąsior lub duży słój do 2/3 jego pojemności i zalać wrzącą wodą do pełna. Przykryć papierem lub gazą i trzymać w ciepłym miejscu (może stać na słońcu) przez 8…10 tygodni, gdyż tyle trwa fermentacja. Potem ocet przefiltrować i zlać do butelek, szczelnie zamknąć. …
Konfitura z arcydzięgla. Łodygi arcydzięgla obcina się w końcu maja lub na początku czerwca. Po odrzuceniu liści i umyciu, grube łodygi pokrajać wzdłuż, małe pozostawić w całości, wrzucić do wrzącej wody
i gotować ok. 10 min, dodając przy końcu gotowania 0,5 łyżeczki sody oczyszczanej. Odlać, włożyć do zimnej wody, odcedzić. Przygotować syrop: na 25 dag arcydzięgla – 25 dag cukru …
Jarzębina w miodzie lub cukrze. Przebrane owoce podpiec lekko w piekarniku. Miód trochę podrumienić w rondelku, wsypać owoce jarzębiny (po uprzednim odgoryczeniu) i mieszając „smażyć” na małym ogniu przez 2…3 godziny. Doskonała do przebierania deserów lub nadziewania wydrążonych jabłek, pieczonych albo gotowanych w całości.
Robiąc jarzębinę w cukrze, np. „na rodzynki”, należy wziąć na 1 kg owoców ok. 1,5 kg …
Galaretka z berberysu lub borówek brusznic.
1 kg oczyszczonych i umytych owoców berberysu zalać wodą tak, aby owoce były lekko przykryte i gotować 30 min. Odcedzić, uzyskany sok odmierzyć; na 1 I soku wziąć 1 kg cukru. Gotować krótko, próbując czy gęstnieje, co sprawdza się jednym z dwóch sposobów: kilka kropel wrzącego płynu wpuszcza się do szklanki z zimną wodą …
Galaretka surówkowa z poziomek, malin lub jeżyn.
Owoce przebrać, umyć, osączyć i oczyścić z szypułek. Wsypać do kamiennej, niepolerowanej donicy (ewentualnie emaliowanego lub kamiennego garnka z nie uszkodzoną polewą), dodać cukier (na 1 kg owoców – 1,25 kg cukru) i ucierać drewnianym tłuczkiem, poziomki skrapiając sokiem z cytryny lub czerwonych porzeczek. Ucierać należy aż do powstania jednolitej, gładkiej masy, zbierając …